Yurtdışına yapılan satışlar için “İhracat Kredisi Sigortası” ve yurtiçine yapılan satışlar için “Yurtiçi Kredi Sigortası” olarak iki ayrı poliçesi olan ve ayrı genel şartlara haiz bu sigorta ile genel olarak;
Mal mukabili yapılan vadeli satış işlemlerinde alıcı firmanın;
- İflas etmesi,
- Borçlarını ödeyememesi nedeniyle hakkında tasfiye kararı alınması,
- Borçlarının ödenmesi ile ilgili olarak bie mahkeme veya yetkili bir resmi merci tarafından tüm alacaklıları bağlayan bir karar alınması,
- Hakkında yapılan icra takibinin sonuçsuz kalması,
- Borç ödemede acze düşmesinin belgelenmesi veya bu durumun sigortacı tarafından kabul edilecek başka bir şekilde kanıtlanması,
- Borçları ile ilgili konkordato ilan etmesi,
nedenlerine bağlı olarak satıcının uğrayacağı maddi zararlar teminat altına alınmaktadır.
- İhracat Kredi Sigortası
İhracat Kredi Sigortası, ihracat yapan şirketlerin ihracat bedellerinin alıcılardan kaynaklanan nedenler ile tahsil edememe risklerine karşı teminat altına alan bir sigortadır.
Bu sigorta sayesinde ihracat yapan şirketler (poliçe şartları dahilinde) yurtdışı satışlardan kaynaklanan alacaklarını güven altına alarak, risklerini kontrol etmekte ve ihracat hacimlerini artırmak için uygun ortama kavuşmaktadırlar.
- Poliçe Kapsamı
Bu poliçe ile, bir yıl içinde belirlenen kredi limitleri dahilinde teminat verilen ülkelerdeki alıcılara yapılacak 180 güne kadar vadeli mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan alacaklar teminat altına alınmaktadır.
Poliçe global olduğu için, her bir sevkiyat için ayrı ayrı evrak hazırlama/teminat alma ihtiyacı olmaksızın, poliçe süresi içinde önceden belirlenen limitlere kadar teminat verilen ülkelerdeki alıcılara yapılacak bütün sevkiyatlar sigorta teminatı kapsamına alınmaktadır.
Poliçe, yurtdışındaki alıcıların iflas etmesi veya ödeme yapmaması ve benzer ticari risklere karşı ihracat alacaklarını teminat altına alır.
Teminat, ihracat yapan şirketin, ihraç edilecek malları nakliyeci firmaya teslim etmesi ile başlamaktadır. Bu andan sonra alıcının malları istememesi durumu da teminat altında olmaktadır.
- Prim oranı / Fiyatı
Poliçenin prim oranı; alıcının ülke riski, alıcının riski, ödeme şekli, satışın vadesi, ürünün çeşidi, sektör, alıcı için talep edilen kredi limiti ve daha pek çok risk dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
40’tan fazla kritere göre hesaplanacak prim oranı, her şirket için farklı çıkacağından, doğru ve ilgili şirkete uygun primin hesaplanabilmesi amacı ile hazırlanmış olan soru formunun eksiksiz olarak doldurulması gerekmektedir.
- Teminat oranı / Tazmin edilecek tutar
İhracat Kredi Sigortası kapsamında, her bir sevkiyat ile ilgili fatura bedelinin %90’ı Sigorta Genel Şartları ve özel şartlar doğrultusunda teminat altına alınmaktadır.
Riskin kalan %10’u, ihracatçının basiretli bir tüccar gibi davranmasını sağlamak amacı ile ihracat yapan şirket üzerinde kalacak şekilde paylaşılmaktadır.
- İstisnalar / Teminat dışında kalan durumlar / Ek teminatlar
İhracat Kredi Sigortası, riskli alacakları teminat altına aldığından, sevk öncesi peşin veya akreditifle yapılan satışlar bu poliçe kapsamında değerlendirilmez. Toplam ihracat hacminin sigortalanabilir kısmı (mal ve vesaik mukabili, açık hesap yapılan satışlar) sigorta poliçesinin temel konusudur.
Dünya üzerindeki bir çok ülkeye teminat verilebilirken, doğal olarak riski çok yüksek olan bazı ülkeler teminat dışında bırakılmaktadır. Teminat verilemeyen bütün ülkeler, sürekli olarak yapılan analizler sonucunda değerlendirilmekte ve durumlarındaki olumlu değişimler olanlara teminat verilmeye başlanabilmektedir. Aynı şekilde, teminat verilen bir ülkeye de zaman içinde teminat verilmemeye başlanabilmektedir.
İhracat Kredi Sigortası ile sadece ticari değil politik risklere karşı da teminat verilebilmektedir.
İhracat yapan şirket ile yurtdışındaki bir alıcı şirketin, ortaklık ilişkisinin olması durumunda (kardeş şirket), söz konusu alıcıya yapılan satışlar teminat dışında bırakılır.
İhraç edilen mal ile ilgili, alıcı ve ihracatçı arasında ilgili maldan kaynaklanan her türlü ihtilafta poliçe teminatı ilgili sevkiyat için askıya alınır. İhtilaf durumunun çözümlenmesi için açılacak davanın ihracatçının lehine sonuçlanması durumunda teminat devam eder. Aksi halde teminat durur.
İhracat Kredi Sigortası, ihracatçı şirketin bütün risklerini teminat altına almak için düzenlenmektedir. Bu nedenle, risk dağılımının sağlıklı yapılabilmesi için;
Birden fazla ülkeye ihracat yapılırken, bir tek ülkeye yapılan satışlara yönelik,
Birden fazla alıcıya ihracat yapılırken, bir tek alıcıya yapılan satışlara yönelik, teminat verilememektedir.
- Avantajlar/ faydalar
Pazarlama / Satış Stratejilerinin Oluşturulmasına Destek
Alıcıların kredi limitlerinin belirlenmesi aşamasında, sigortacı tarafından yapılacak çalışma ile elde edilecek bilgiler, ihracatçı şirketin hedef müşteri kitlesi içinde finansal olarak güçlü ve güçsüz durumda olan alıcıların kolayca tespit edilmesini sağlayacaktır.
Bu sayede, güçlü olanlar üzerinde yoğunlaşılarak doğru ve gerçekçi stratejiler hazırlanabilecektir.
Böylece, alıcı seçiminde hata payı ve doğru alıcılara yapılacak satışlar ile de şirketin alacak riskleri azaltılmış olacaktır.
- Risk Yönetimi
Şirketlerin ihracat yaptığı alıcılar, genellikle dünya piyasasında farklı ülkelerdeki birçok imalatçıdan mal alırlar. Bir alıcının bir şirkete düzgün ödeme yapması, onun diğer şirketlere de düzgün ödeme yapacağı anlamına gelmez.
Bir ihracatçı, sorun yaşamadığı bir alıcı ile başka bir ülkedeki bir ihracatçının yaşadığı sorunlardan haberdar olamayacağı için, alıcı riskini doğru değerlendiremeyecektir. Oysa poliçe sahibi bir ihracatçı, kredi limiti olan bir alıcısının, bilgisi dışında yaşadığı sorunlar ve alıcı riskinin artması hakkında haberdar olabilmektedir.
Alıcı risklerinin sürekli yapılan analizler ile izlenmesi sayesinde, gerekli görüldüğü durumlarda, alıcının önceden belirlenmiş limiti azaltılarak veya iptal edilerek (tebliğ tarihinden önceki tüm sevkiyatlar teminat dahilinde olmak kaydı ile) ileride sorun çıkması engellenmiş olur.
İhracatçı şirket, alıcılarının olumsuz durumundan anında haberdar olarak alacak risklerini daha kolay ve çabuk kontrol ederek yönetebilecektir.
- Avantajlar
İhracat Kredi Sigortası, ihracatı bir bütün olarak değerlendirdiği için fatura başına işlem yapılmamakta ve ihracatçının üzerinden önemli bir iş yükü kaldırılmaktadır.
Sigortalılara (dünya üzerinde 220 ülkedeki 44 milyondan fazla şirket hakkında sürekli güncellenen) veri tabanı sayesinde alıcıların finansal kaliteleri hakkında bilgiye çok daha hızlı ulaşma imkanı sağlanmaktadır.
Alıcı ödemelerini ihracatçıya yapmaya devam edeceği için ilişkinin kesilmesi söz konusu değildir. Sigortacı, ödeme yapılmama durumunda devreye gireceği için alıcı ihracatçının sigortalı olduğunu bilmeyecektir.
Başvuru
- Teklif hazırlanması
İhracatçı şirket tarafından eksiksiz doldurulmuş olan formun sigortacıya ulaşmasından sonra, sigortacı, formdaki bilgiler doğrultusunda teklif hazırlamak için risk analiz çalışmasına başlar. Alıcının ülke riski, alıcının riski, ödeme şekli, satışın vadesi, ürünün çeşidi, sektör, alıcı için talep edilen kredi limiti ve daha pek çok risk dikkate alınarak yapılan bu çalışmanın neticesinde ihracatçı şirkete özel hazırlanan teklif sunulur.
- Sevkiyat bildirimi
Poliçenin yürürlüğe girmesinden sonra ihracatçı, ay içinde yapmış olduğu sevkiyatları her ay sonunda sigortacıya bildirerek sevkiyatların poliçe teminatına girmesini sağlar.
- Poliçeye yeni alıcıların dahil edilmesi
İhracat Kredi Sigorta poliçesi sahibi ihracatçı, yeni alıcılar ile çalışmaya başlamadan önce sigortacıya alıcı hakkında bilgi vererek kredi limiti talebinde bulunur. Yapılan inceleme sonucunda ilgili alıcı için talep edilen limitin uygun görülerek tesis edilmesi halinde yeni alıcı poliçeye dahil edilir. Bu aşamadan itibaren bu alıcıya yapılacak ihracatlar teminat altına alınmış olacaktır.
Yeni alıcı için istenmiş olan limitin uygun görülmemesi, alıcının finansal durumunun sözkonusu meblağı ödeme gücünün olmadığı anlamına gelir. Sigortacı tarafından alıcının finansal durumunun incelenmesini takiben talep edilen miktarın daha altında bir limit de tesis edilebilir.
Alıcı ile ticari ilişkinin gelişmesi neticesinde mevcut limitin arttırılması her zaman talep edilebilir.
Hasar
Riskin gerçekleşmesi =>Hasar
Alıcının fatura vadesi geldiği halde ödeme yapmaması hasar olarak adlandırılır.
Bu durumda ihracatçı, sigortacıya durumu bildirir ve müdahale talebinde bulunur. Müdahale talebini alan sigortacı, alıcı ile temasa geçer ve ödeme yapılmama sebebini sorar. Buna göre alıcı;
- İflas etmiş olabilir.
Bu durumda ihracatçıya ilgili fatura tutarının %90’ı, alıcının ülkesindeki ilgili makam tarafından iflasın kabul edilmesini takiben ödenir. İflasın kabulünün, müdahale talebinden itibaren 5 ay geçmesine rağmen ilan edilmemesi durumunda sigortacı bu kararı beklemeden hasar ödemesi yapar.
- Ödeme yapmayacağını bildirebilir (nedenli veya herhangi bir neden göstermeksizin).
Bu durumda sigortacı, öncelikle diyalog yolu ile fatura tutarını tahsile çalışır ve alıcıya ödeme yapması için son kez 7 günlük süre verir. Bu süre sonunda hala ödeme yapılmamış ise, alıcının ülkesindeki hukuk büroları vasıtası ile alıcı aleyhinde dava açılır. Bu davanın sonuçlanması ve sonucunda alıcının ödeme yapması, müdahale talebinden itibaren 5 ay geçmesine rağmen gerçekleşmemiş ise sigortacı dava neticesini beklemeden ilgili fatura tutarının %90’lık kısmını hasar olarak öder. Dava sonuçlanıp, alıcıdan faturanın tamamı sigortacı tarafından tahsil edildiği takdirde, kalan %10 ihracatçıya bilahare ödenir.
- Malda bir ihtilaf olduğunu iddia edebilir.
İddianın gerçekliği araştırılır. İhtilaf durumunun alıcı ile ihracatçı arasında çözülememesi halinde gerekir ise dava açılır. Teminat, ihtilafın gerçekliğinin ispatına veya davanın neticelenmesine kadar durdurulur. İhtilafın kesinleşmesi durumunda ilgili fatura için teminat verilmez. İhtilaf olmadığının ortaya çıkması halinde teminat devam eder ve alıcının ödememe durumundaki işlemler yapılır.